Bekijk hier het artikel online
Els van Overbeek (28) begeleidt vanuit VluchtelingenWerk Nederland, locatie Rotterdam de tijdelijke opvang van statushouders – vluchtelingen met een verblijfsvergunning – in het voormalige kantoorpand aan de Bredestraat 312. De statushouders arriveren rond de jaarwisseling en Els en een team van professionals en vrijwilligers begeleiden hen vanaf dag één naar zelfredzaamheid.
Els heeft Sociologie gestudeerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Haar afstudeerrichting was Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid. Voor haar scriptie kwam ze in 2015 terecht bij VluchtelingenWerk en daar bleef ze. Eerst vrijwillig als maatschappelijk begeleider en nu als teamleider van diezelfde maatschappelijk begeleiders. “Als vrijwilliger help je statushouders met hele praktische dingen zoals brieven lezen en begrijpen, belastingformulieren invullen en de weg wijzen naar een taalcafé.” Met een aantal statushouders die ze begeleidde heeft ze nog steeds contact. “Deze mensen zijn over het algemeen heel enthousiast. Ze willen graag de taal leren en wat te doen hebben: leren, werken, actief zijn. En ja, ze hebben ook heimwee en verdriet en missen hun geliefden.”
Gezinshereniging
Het gemeentepand aan de Bredestraat 312 is de afgelopen weken verbouwd om twee jaar lang tijdelijk 38 statushouders te kunnen huisvesten die wachten op gezinshereniging. Ze krijgen elk een eigen kamer en delen de keuken en sanitaire voorzieningen. Deze mensen zitten nu nog in een asielzoekerscentrum. Els weet nog niet wat voor mensen er gaan komen. “Ik denk jonge mannen uit Syrië omdat ze hier zitten in afwachting van gezinshereniging.”
Als statushouder heb je al een heel traject achter de rug voordat je in een opvang in een wijk komt, weet Els. “Eerst de oorlog in hun thuisland waardoor hun normale leven volledig is ontwricht. Daarna hun vlucht, de afscheiding van hun geliefden, de opvang in een asielzoekerscentrum in een wildvreemd land, de aanvraagprocedure voor asiel en nu dan deze stap: in het pand van de gemeente wachten op de komst van hun vrouw en kinderen. En na de hereniging een bestaan opbouwen als nieuwe Rotterdammer en bijdragen aan de samenleving. Daar helpen wij bij.”
“De buurt reageert opvallend positief op de opvang.”
100 uur taalles
De statushouders in de Bredestraat krijgen vanaf de dag dat ze hun intrek nemen in het pand taalles; in totaal 100 uur verspreid over tien weken. Dit is een overbrugging naar de taallessen die ze later krijgen in het verplichte inburgeringstraject. Daarnaast krijgen ze maatschappelijke begeleiding van vrijwilligers vanuit VluchtelingenWerk. Els: “Via het Maatjesproject kun je je voor drie tot zes maanden twee uur per week koppelen aan een statushouder. Deze statushouder maak je vervolgens wegwijs in de stad, neem je mee naar de supermarkt, laat je de bibliotheek zien, of je gaat samen naar een museum. Wat jullie samen willen. We zoeken trouwens nog maatjes in de buurt!”
Rustig
Op 3 november heeft de gemeente tweeduizend buurtbewoners in een straal rond het opvanghuis via een brief geïnformeerd over de komst van de statushouders. Op 8 november organiseerde de gemeente een bewonersavond die rustig is verlopen. De opkomst was laag en de sfeer goed. Er is een beheerscommissie opgericht met bewoners, de wijkagent, de gemeente, vrijwilligers van VluchtelingenWerk en Els. Elke drie weken zullen zij de gang van zaken rond de opvang bespreken.
Ook op de uitnodiging om op 14 december het pand aan de Bredestraat te komen bezichtigen is nauwelijks gereageerd. Slechts veertig van de tweeduizend mensen die zijn aangeschreven hebben zich aangemeld. Els: “De meeste vragen die we krijgen gaan over zorgen van omwonenden over geluidsoverlast op straat en of ze straks nog wel goed kunnen slapen.”
Vrij
Vanaf de komst van de statushouders zal er dagelijks van 08.00 – 22.00 uur een maatschappelijk beheerder aanwezig zijn in het pand aan de Bredestraat om de bewoners te begeleiden. Van 22.00 – 08.00 uur is er een bewaker. Niet om de bewoners binnen te houden trouwens. Els: “Er geldt geen avondklok. De statushouders zijn net als iedereen in Nederland vrij om te gaan wanneer en waar ze willen.”
Els woont zelf in West en werkt vanuit het kantoor van VluchtelingenWerk op de Blaak. Het Hoogkwartier gaat ze de komende tijd beter leren kennen. Vanaf het moment dat de statushouders er zijn zal zij twee keer per week in de Bredestraat 312 aanwezig zijn voor vragen van de bewoners en van de buurt. “Het valt mij op dat mensen in de wijk heel positief zijn. Meerdere mensen hebben aangegeven iets te willen doen voor de statushouders en hebben zich al opgegeven als vrijwilliger.”