Bekijk hier het artikel online
“Ik ben heel dankbaar”
Naam: Ibrahem (47)
Land van herkomst: Damascus, Syrië
Gezinssamenstelling: vrouw Reisa (40), zoon (21), drie dochters (1, 10, 15)
Beroep in Syrië: chauffeur
In Rotterdam sinds: 30 december 2016
Werk nu: vrijwillig in het Wijkgebouw Stadsdriehoek
Werk toekomst: begint op 2 april aan een opleiding tot vrachtwagenchauffeur
Nederlandse taalvaardigheid: volgt taallessen
Ibrahem draagt een verschoten rubber armbandje om zijn rechterpols met daarin gedrukt de woorden True Winner. Het lijkt gekozen om hem overlevingskracht te geven, hier, in onzekere afwachting van de hereniging met zijn gezin. Want het is onduidelijk of zijn zoon naar Nederland mag komen: 18 jaar is de leeftijdsgrens voor gezinshereniging. Ibrahem’s zoon is 21 jaar. Als zijn zoon niet welkom is, kan het zijn dat zijn vrouw en dochters besluiten om ook niet te komen. Gelukkig heeft hij werk en taallessen. Dat leidt af.
Ibrahem (47) vertelt met zachte ogen over de reis die hij heeft gemaakt sinds 2013. Een fysieke reis van Damascus naar Istanbul en daarna via Griekenland naar Nederland. En een emotionele reis met angst, ontheemdheid, verdriet en hoop. Als hij over het verleden praat slaakt hij soms een diepe zucht, maakt hij een afwerend gebaar en moet ie slikken. In het heden veert hij op, krijgt hij een twinkeling in zijn ogen en lacht hij op enig moment voluit. Naar de toekomst kijkt hij met ambitie, geduld en hoop. We reizen met hem mee.
Dienstplicht
Ibrahem had een goed leven in het Damascus van voor de oorlog. Als chauffeur op een bus voor toeristische groepsreizen toerde hij door de prachtige natuur en langs de historische bezienswaardigheden van Syrië, Jordanië, Libanon en Turkije. Thuiskomen deed hij in zijn eigen huis bij zijn vrouw en kinderen. Zijn broer en diens gezin woonden vlakbij.
Toen de oorlog begon in 2011 werd het op straat steeds onveiliger. Mannen werden willekeurig opgepakt en ontvoerd. Ibrahem leefde voortdurende in de – reële – angst dat de militairen ook hem zouden oppakken. Hoe moest het dan verder met zijn gezin?
De directe aanleiding om het land te ontvluchten was Ibrahem’s zoon: zodra die 18 jaar zou worden zou hij in militaire dienst moeten. Iets wat Ibrahem absoluut niet wilde.
Verdrietig
In 2013 vertrokken Ibrahem en zijn gezin naar Istanbul. Sindsdien is hij niet meer in Damascus geweest. Hij heeft gehoord dat de buurt waar hij woonde is verwoest. Of zijn huis er nog staat weet hij niet. Zijn broer is verhuisd naar het gebied van de rebellen, dus die kan het hem niet vertellen.
Ja Ibrahem is verdrietig, maar niet om het gemis van zijn huis of baan. Hij is bedroefd over zijn stad en zijn land.
Hoogkwartier Proeft
In Istanbul werden Ibrahem en zijn gezin opgevangen door een Turkse vriend die goed Arabisch sprak. Hij hielp hen aan een huis en een baan: twee dagen na hun komst konden Ibrahem en zijn zoon aan de slag als hulpkok met specialisatie nagerechten. Hij reageert enthousiast als we hem vertellen over Hoogkwartier Proeft!, het buurtfestival waar bewoners hapjes bereiden en verkopen. Natuurlijk wil Ibrahem zijn kookkunsten daar ook laten zien! Dan gaat hij een echt Syrisch gerecht maken: baba ganoush, een frisse dip van aubergine. “Ik weet zeker dat Nederlanders het lekker vinden.”
Bootje
Ibrahem had verwacht in Istanbul een nieuw leven te kunnen beginnen, maar hij, zijn zoon en een dochter verdienden samen te weinig om van rond te kunnen komen. “Het was zwaar en moeilijk zonder familie die ons kon helpen.” In overleg met zijn gezin besloot hij naar Nederland te gaan in de hoop zijn kinderen een betere toekomst te kunnen bieden. Op 24 september 2015, twintig dagen na de geboorte van zijn jongste dochter, stapte hij aan de Turkse kust in een bootje naar Griekenland.
Kapseizen
Twee uur en twintig angstige minuten duurde de overtocht. Ibrahem heeft er nog nachtmerries van. Het zeewater klotste over de randen van het veel te zwaar beladen bootje: de smokkelaar had er 36 mensen in gepropt, terwijl het geschikt was voor maximaal tien. Voor de Griekse kust kapseisde het bootje. Gelukkig droeg iedereen een zwemvest. Grieken hielpen de mannen en een vrouw en twee kinderen aan land.
Vanaf de Griekse kust liep Ibrahem naar de grens en reisde hij met de trein naar Nederland. Sinds 3 oktober 2015 – Ibrahem weet alle data precies – woonde hij vijf maanden in een asielzoekerscentrum (azc) bij Nijmegen en zes maanden in een azc in Den Helder. Met vijf andere mannen uit het laatste azc woont hij sinds oudjaar in de Bredestraat in afwachting van gezinshereniging.
Iconen
De eerste weken in de Bredestraat had Ibrahem nog geen werk en ging hij Rotterdam verkennen. Hij vindt het een heerlijke stad, vertelt hij enthousiast en laat de ene na de andere selfie van een Rotterdams icoon zien. Afkomstig uit Damascus houdt hij van grote steden. In tegenstelling tot de azc’s die vaak buiten de stad liggen, woont hij nu middenin de stad en daar geniet hij van. “Lekker op de markt inkopen doen, de Erasmusbrug over lopen en langs de Maas wandelen.” Hij kent nog niet de namen van alle bruggen en gebouwen, maar met de foto’s van de jaarkalender 2017 van Gers! erbij – die het Rotterdams Warenhuis heeft gedoneerd – blijkt dat hij al heel wat van de stad heeft gezien. Overigens vindt hij oude gebouwen zoals het stadhuis mooier dan nieuwe.
Al zijn foto’s stuurt hij naar zijn gezin. Ze vinden Rotterdam een prachtige stad en willen graag hier naartoe komen.
Oh ja, in de tweede week dat Ibrahem in Rotterdam was is zijn fiets gestolen. Ze hadden de ketting waarmee hij hem had vastgezet doorgeknipt. “In al die maanden in Nijmegen en Den Helder is me niets gebeurd en toen dit.” Hij kan er hartelijk om lachen. Welkom in de grote stad.
Ahmed
Sinds een maand werkt Ibrahim elke dag vrijwillig van 9.00-15.00 uur in de keuken en het café van het wijkgebouw om de hoek. Ook is hij begonnen met drie keer in de week Nederlandse les. Heel goed die taalles, maar het valt hem op dat hij in het wijkgebouw met hulp van Ahmed van Wmo Radar meer leert.
Ibrahem krijgt nu leefgeld en is vastbesloten om aan het werk te gaan. Hij wil aan de slag als chauffeur en dat lijkt te gaan lukken. Haso van Wmo Radar heeft hem opgegeven voor een cursus vrachtwagenchauffeur in de transport- en logistiekbranche waarmee VluchtelingenWerk samenwerkt. De kans is groot dat dat bedrijf Ibrahem na het goed doorlopen van de opleiding in dienst neemt.
Dankbaar
Ibrahem is optimistisch over zijn toekomst. Ja natuurlijk, liever had hij gezien dat hij – net als een Syrische vriend van hem – al samen was met zijn gezin en een eigen huis had, maar ja, bij de een duurt het nu eenmaal langer dan bij de ander. Hij wacht geduldig. Insjallah, bij Gods wil. Intussen is hij dankbaar voor zijn gezondheid, zijn veiligheid, de kansen die hij krijgt en de aardige ontvangst door de Nederlandse overheid en bevolking. Dankjewel is een van de woorden die hij al kent.
Tekst: Esther Wienese
Foto’s: Marieke Odekerken
Tolk: Mohamed Albalbisi
De bewoners van Bredestraat 312
Het voormalig kantoorpand van de gemeente aan de Bredestraat 312 doet sinds december 2016 dienst als tijdelijke woning voor 33 statushouders die wachten op gezinshereniging. Zij worden begeleid volgens de Rotterdamse aanpak: in twee jaar tijd inburgeren door intensieve scholing en begeleiding door VluchtelingenWerk Nederland en vrijwilligers. Onbekend maakt onbemind. Daarom wil het Hoogkwartier deze mensen direct vanaf hun komst in de buurt een gezicht geven. Schrijver Esther Wienese en fotograaf Marieke Odekerken portretteren de statushouders en hun begeleiders met interviews en fotografie. Door persoonlijke verhalen te laten zien kunnen buurtbewoners zich naar verwachting beter met deze nieuwe Rotterdammers verbinden. Esther en Marieke wonen beiden in het Hoogkwartier; Marieke schuin tegenover het gebouw in de Bredestraat.